Ngày 28/02/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 49/2025/NĐ-CP quy định cụ thể về ngưỡng tiền thuế nợ và thời gian nợ thuế trong các trường hợp áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh đối với cá nhân. Đây là một bước quan trọng nhằm nâng cao hiệu lực quản lý thuế, đồng thời đảm bảo công bằng, minh bạch trong thực hiện nghĩa vụ thuế của người dân và doanh nghiệp.
1. Mục tiêu và phạm vi điều chỉnh
Nghị định 49/2025/NĐ-CP được ban hành trong bối cảnh cần tăng cường hiệu quả cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về thuế, hạn chế tình trạng cá nhân nợ thuế cố tình xuất cảnh để né tránh nghĩa vụ. Quy định này áp dụng đối với các cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, cũng như người Việt Nam định cư ở nước ngoài hoặc người nước ngoài có nghĩa vụ thuế tại Việt Nam.
2. Các trường hợp cụ thể bị tạm hoãn xuất cảnh
Theo Nghị định, có bốn nhóm đối tượng chính bị áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh nếu có nợ thuế, cụ thể như sau:
(1) Cá nhân kinh doanh, chủ hộ kinh doanh
Trường hợp cá nhân thuộc diện cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế, có số tiền thuế nợ từ 50 triệu đồng trở lên và số nợ đã quá hạn nộp trên 120 ngày thì sẽ bị xem xét áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh.
(2) Người đại diện pháp luật của doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã
Tương tự, nếu thuộc diện cưỡng chế và có số tiền thuế nợ từ 500 triệu đồng trở lên, quá hạn trên 120 ngày, cá nhân đại diện cũng có thể bị tạm hoãn xuất cảnh cho đến khi nghĩa vụ thuế được thực hiện đầy đủ.
(3) Các trường hợp không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký
Cá nhân, chủ hộ kinh doanh hoặc người đại diện pháp luật không còn hoạt động tại địa chỉ đăng ký nhưng vẫn có khoản thuế nợ quá hạn. Sau 30 ngày kể từ khi cơ quan thuế thông báo việc áp dụng biện pháp tạm hoãn xuất cảnh, nếu người nộp thuế vẫn chưa thực hiện nghĩa vụ thuế thì biện pháp tạm hoãn sẽ được triển khai.
(4) Người chuẩn bị xuất cảnh để định cư hoặc là người nước ngoài
Bao gồm người Việt Nam chuẩn bị định cư ở nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài đang lưu trú tại Việt Nam, và người nước ngoài chuẩn bị rời khỏi Việt Nam nhưng chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế, dù đã quá thời hạn theo quy định.
3. Trình tự thông báo và thực hiện tạm hoãn xuất cảnh
Khi phát hiện cá nhân thuộc các nhóm nêu trên, cơ quan thuế quản lý trực tiếp có trách nhiệm thông báo ngay cho người nộp thuế bằng phương thức điện tử qua tài khoản giao dịch thuế điện tử. Trong trường hợp không thể gửi điện tử, thông báo sẽ được công bố trên cổng thông tin điện tử của cơ quan thuế.
Sau 30 ngày kể từ ngày gửi thông báo, nếu người nộp thuế chưa hoàn thành nghĩa vụ, cơ quan thuế sẽ lập văn bản tạm hoãn xuất cảnh và gửi đến cơ quan quản lý xuất nhập cảnh để thực hiện ngăn chặn xuất cảnh theo quy định của pháp luật.
4. Hủy bỏ tạm hoãn xuất cảnh
Ngay sau khi người nộp thuế hoàn tất nghĩa vụ thuế, cơ quan thuế sẽ ban hành thông báo hủy bỏ tạm hoãn xuất cảnh và gửi tới cơ quan quản lý xuất nhập cảnh. Trong vòng 24 giờ kể từ thời điểm nhận thông báo, cơ quan xuất nhập cảnh phải thực hiện việc gỡ bỏ biện pháp tạm hoãn.
Việc trao đổi thông tin giữa các cơ quan quản lý thuế và xuất nhập cảnh sẽ được thực hiện thông qua hệ thống công nghệ thông tin tích hợp. Trường hợp không thể thực hiện bằng phương thức điện tử, thông tin sẽ được chuyển qua văn bản giấy theo đúng quy định.
5. Thời điểm áp dụng
Nghị định số 49/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 28 tháng 02 năm 2025 và là căn cứ pháp lý quan trọng để đảm bảo việc thực thi chính sách thuế một cách chặt chẽ, công bằng, tránh thất thu ngân sách nhà nước, đồng thời đảm bảo quyền và nghĩa vụ hợp pháp của các bên liên quan.
